Bitcoin is een verborgen business model

- HET TUPPERWARE VAN DE MILLENNIAL GENERATIE

04-10-2017 - Financiele resultaten

Tenzij u de laatste twee jaar onder een steen lag, is het u opgevallen dat er veel te doen is over bitcoin.

Deze cryptomunt krijgt met de dag meer fans en voor al deze fans is er maar een grond voor hun belangstelling: de koers stijgt explosief.

Wat te doen?

Moet u ook bitcoins kopen? Het simpele antwoord: 'nee'.

Moet u een bitcoin-bedrijf beginnen of investeren in zo'n bedrijf?

Het simpele antwoord: 'misschien', en u vindt onderaan een stuk of 10 suggesties.

Als u vandaag geen tijd hebt, kunt u hier stoppen.

Ik raad u aan verder te lezen. Als u dit artikel heeft gelezen, weet u meer dan 99.99 procent van iedereen die iets over bitcoin meldt. De optelsom van 2 jaar onderzoek.

Aan het eind weet u precies waarom u als belegger van bitcoin af moet blijven en als ondernemer of investeerder het serieus kunt nemen.

P.S: Ook crowdfunding is een terrein waar je als belegger erg mee op moet passen. Veel hangt daar af van de vraag op welk platform je belegt.

P.S 2. We hebben de Crowdfunding Gids, waarin 50 platforms worden vergeleken, tijdelijk in de aanbieding. 39,95 ipv 59,95 euro.

Waarom zou u ons serieus nemen?

Maar waarom zou u waarde hechten aan wat ik zeg? Ben ik een autoriteit op het gebied van bitcoin? Nee, maar die bestaan uberhaupt niet. Hoe kun je tenslotte expert zijn omtrent iets dat pas een paar jaar bestaat en razendsnel in beweging is?

Mij is duidelijk dat om iets verstandigs over bitcoin te zeggen, je een achtergrond moet hebben in zowel financiën als in technologie.

. begonnen met beleggen op 15-jarige leeftijd. Ben nu 55.

. begonnen met lezen Financieele Dagblad op 19-jarige leeftijd.

. kocht in 1983 aandelen Intel (heb ze nog steeds).

. Schreef vanaf 1995 als eerste journalist in NL over de business-kant van informatietechnologie. Voor toonaangevende media (o.a. NRC, FD, Wired, Management Team) en voor een research-bureau. Rond 1500 professionele artikelen.

. Meer dan 10.000 uur programmeer-ervaring.

. Herontdekte in 2008 de verloren gewaande mysterieuze 'broncode', die de uitvinder Jan Sloot mee in zijn graf zou hebben genomen. (Een verhaal waarbij ook ene Roel Pieper betrokken was).

. Publiceerde in 2013 het boek Rechten en Plichten voor Robots over de AI-revolutie, een paar jaar voordat de beroeps-trendwatchers het oppakten.

. Als ondernemer tientallen business modellen uitgeprobeerd, waarvan er uiteindelijk 5 werkten. Waarom belangrijk? Omdat ik in bitcoin een business model herken ipv een belegging. Dat zal ik uitleggen.

Dus, hoe het zit het nu echt met Bitcoin?

De oudst bekende koers van Bitcoin dateert van zomer 2010 en bedroeg 6 dollarcent.

1 januari 2017 was de koers gestegen naar 1000 dollar en op het hoogtepunt vorige maand was het al 5000 dollar.

Bubbels komen regelmatig voor, en wat hard naar boven gaat, gaat meestal even hard weer naar beneden. Dat is een ijzeren wet.

Zo was er de Nasdaq-bubbel (geknapt in 2000) en de vastgoedbubbel (2008).

Er waren klassieke bubbels zoals de roaring 20's bubble (1929), de South Sea bubble waarbij de grote natuurkundige Isaac Newton zijn geld verloor (1720), en natuurlijk onze eigen tulpenmanie (1637).

Elke bubbel wordt gevolgd door een krach. De vraag is alleen: wanneer?

De bitcoin-bubbel komt mij op het eerste gezicht het meest over als de tulpenbubbel. Het onderliggende object heeft geen intrinsieke waarde en de prijs is, simpel gezegd, wat de gek ervoor geeft.

Is dat echt zo bij bitcoin?

Ik heb inmiddels vele discussies gevoerd over bitcoin, bijvoorbeeld op youtube en linkedin. Volgens de fans, vaak mensen die ze zelf in bezit hebben, heb je er niets van begrepen als je bitcoin vergelijkt met deze bubbels.

Argumenten hebben ze echter niet. Bitcoin stijgt sowieso door, geloven ze. Ook tijdens de Nasdaq-bubbel dachten de gelovers dat de bomen tot in de hemel groeiden (ikzelf eigenlijk ook). Er was sprake van een nieuwe economie, zeiden ze (daar geloofde ik niet in). Die laatste uitdrukking hoor je tegenwoordig weer.

Ik moest zelf op zoek naar de argumenten voor en tegen bitcoin.

Wat ik aantrof was niet best.

Bij het eerst toezicht de tent sluiten

Ten eerste kent Bitcoin geen overheidsregulering.

Ik ben geen fan van de overheid, maar het is toch wel prettig als er een instantie toezicht houdt op een zeker deel van de economie, bijvoorbeeld om te voorkomen dat onschuldige burgers door criminelen bedonderd worden. Zo'n controle bestaat bij bitcoin niet.

Koop je een keer bitcoins via een website, kan het dus zo maar zijn dat het om vervalsingen gaat.

Financieel toezicht is er in elk land op zowel beleggingen als betaalmiddelen.

Bitcoin wordt zowel als een belegging als als een betaalmiddel beschouwd.

(Dit is een fundamentele tegenstrijdigheid van jewelste. Een betaalmidddel is nooit een belegging en andersom.)

Bij gebrek aan actieve controle houden overheden het lekker simpel. Van tijd tot tijd verbieden ze gewoon de handel in of de uitgifte van nieuwe cryptomunten.

Laatst sloot de Shanghaise BTCC-beurs om die reden de deuren. (In totaal zijn er meer dan 30 bitcoin-beurzen plotseling gesloten.)

Dat betekent dat als je bitcoins hebt, je die van de ene op de andere dag niet meer op zo'n beurs in reguliere valuta kan omzetten. Of, als de beurs ook tegoeden aanhield, ben je ze gewoon kwijt.

De vermeende kracht van technologie

Serieuze bitcoin-fans wijzen er op dat de kracht van de cryptomunt is dat het een technologie is, die allerlei voordelen biedt boven normaal geld. 'Bitcoin is gebaseerd op de blockchain-technologie', zeggen ze dan.

Blockchain is een nieuwe, gedistribueerde en feilloze manier om transacties vast te leggen.

Dat klopt, en blockchain heeft een enorm potentieel.

Maar pleit het voor een waardestijging van bitcoin? Dat bitcoin een technologie is, is in mijn optiek juist geen voordeel. Sterker, het is een heel groot nadeel.

Tenminste, als je je geld er in wil beleggen.

Technologie is relatief

Dit is misschien even abstract, maar een van de kenmerken van technologie is dat het relatief is.

Bijvoorbeeld: een pendel waarmee je in een half uur van Los Angeles naar Sjanghai vliegt (een recent idee van ene heer Musk), is een technologie.

130 jaar geleden was een apparaat dat dampen produceerde en dat met een snelheid van 5 kmpu over de weg reed, een technologie.

Wet van Moore is actief

Voelt u hem? Technologie is relatief.

Anders gezegd: De waarde van elke technologie gaat naar 0.

De sector waar dit het snelst gebeurt is de informatietechnologie, waar de Wet van Moore heerst. Deze wet bepaalt zo goed als alles wat er aan innovatie in informatietechnologie mogelijk is en dus ook wat u en ik kopen en gebruiken.

Deze wet schrijft ook impliciet en dwingend voor dat voortdurende innovatie noodzakelijk is, op straffe van verdwijning.

Daarom moeten bedrijven als Apple, Intel, IBM, Oracle, Dell, SAP, Google, Facebook, LinkedIn, etc, etc, voortdurend innoveren.

Als ze het niet doen, zijn ze weg.

De huidige blockchain-technologie is nu het neusje van de zalm.

Over een jaar of 10 stelt het geen reet meer voor, en dan moet er weer iets nieuws komen. Noem het alvast Blockchain 2.0.

Concreet kan het bijvoorbeeld betekenen dat de ene crypto-munt door de andere zal worden vervangen.

Daar gaat je belegging.

Technologie heeft geen intrinsieke waarde

Een ander aspect van technologie is dat technologie geen intrinsieke waarde heeft.

Technologieën krijgen alleen hun waarde door de toepassing. Dat geldt ook voor blockchain.

Als je bestudeert wat het blockchain-principe is, zie je dat het een onmetelijk potentieel heeft.

Technologie-watchers die het zien als de volgende grote stap vooruit in ICT-systemen, hebben volgens mij een punt.

Dat potentieel wordt echter pas gerealiseerd door het bouwen van systemen die van de voordelen gebruik maken en die door bedrijven doelmatig worden gerund.

Daarmee creeër je waarde. Blockchain zelf heeft geen intrinsieke waarde. Het is alleen een ontwerp-principe.

Aantal bitcoins is eindig, aantal copycats oneindig

Dan is er het favoriete argument van de bitcoin-fans en waarmee ze skeptici hopen koud te stellen: er zal altijd maar een beperkt aantal bitcoins kunnen worden aangemaakt (er is een wiskundige formule die dat voorschrijft), en daarom behoudt bitcoin altijd zijn waarde.

Van de dollar en de euro worden jaarlijks miljarden bijgeprint.

Klopt, maar betekent dit de waarde van bitcoin gegarandeerd is?

Er zijn nu al meer dan 1000 cryptomunten. Bitcoin, Ethereum en Ripple zijn slechts de bekendste.

Het aantal cryptomunten neemt alleen maar verder toe, omdat het succes van bitcoin navolging aantrekt.

Dus ja, het aantal bitcoins is beperkt, maar als bitcoin uit het niets een waarde krijgt van 6000 dollar in 7 jaar tijd, dan kan dat met andere cryptomunten ook gebeuren.

Waarde heeft te maken met vertrouwen, en vertrouwen kan kunstmatig gegenereerd worden met communicatie en marketing.

En wat het nut ook is van cryptomunten, niemand weet aan hoeveel van deze munten de wereld behoefte heeft. Misschien maar aan 1. En misschien zit er tussen die 1000 andere munten wel 1 die die positie van bitcoin makkelijk gaat overnemen.

Met andere woorden, het aantal bitcoins is misschien eindig, het aantal mogelijke cryptomunten dat bitcoin kan imiteren of overtreffen is oneindig.

Wat mij betreft is er dus geen enkele logische basis om te beweren dat de waarde van bitcoin gegarandeerd is.

Dat het aantal bitcoins eindig is, doet dus helemaal niet ter zake en daarmee is de belangrijkste peiler onder het hele bitcoin-bouwwerk weggehaald.

Niveau

Ik heb online inmiddels tientallen discussies gevoerd over bitcoin. Wat me ernstig zorgen baart is het laagbijdegrondse niveau van de reacties van de fans.

Ik heb persoonlijk geen andere intentie dan uitzoeken wat ik met bitcoin kan doen.

Mijn vergelijkingen met andere bubbels zijn welgemeende skepsis. Bitcoin-fans reageren echter vrijwel zonder uitzondering extreem vijandig en vaak onbeschoft.

Ook een rode vlag.

Bitcoin-cult snapt het idee achter 'waarde' niet

De bitcoin-aanhang heeft m.i. kenmerken van een cult, die onvoorwaardelijke trouw heeft gezworen aan een principe.

Het grootste deel van de aanhang lijkt te bestaan uit millennials, een leeftijdsgroep die een sterke entitlement-attitude heeft ('ik heb automatisch recht op').

De basisfout van de bitcoin-fans is dat ze niet lijken te begrijpen dat het onmogelijk is om waarde uit het niets te creëren.

Een echte belegging stijgt in waarde doordat de waarde van het onderliggende object toeneemt.

Bijvoorbeeld een bedrijf dat efficiënter produceert en steeds meer markten bedient (voorbeeld: Aalberts Industries).

Andere beleggingen werpen regelmatig geld af.

Bijvoorbeeld: een bedrijf dat een voorspelbare winst maakt en een deel daarvan steeds uitkeert (voorbeeld: Shell, Wereldhave). Of een beleggingspand dat je verhuurt.

Dat er bij bitcoin iets totaal ander aan de hand is, zie je al doordat de prijs jaarlijks met een paar honderd procent stijgt, terwijl de waarde hetzelfde blijft en de inflatie hooguit 2 procent is.

Multi-level marketing

De oorzaak is geen enkele andere dan dat steeds meer mensen weten wat bitcoin is en dat de bekendheid en acceptatie van de cryptomunt voortdurend stijgen.

Daarmee heeft bitcoin veel kenmerken gekregen van een zogenoemde 'multi-level marketing' operatie.

Hier komen we dus op het aspect van het business model.

Duidelijke voorbeelden van multi-level marketing zijn Tupperware en Herbalife.

Herbalife is bijvoorbeeld het bedrijf dat 'voeding voor atleten' verkoopt via individueel werkende verkopers.

De verkopers stappen in deze business niet omdat ze iets willen verkopen, maar omdat ze hopen schatrijk en financieel onafhankelijk te worden door een zogenoemde 'downline' op te zetten.

Daarvoor moeten ze anderen overtuigen ook Herbalife te verkopen. Iedere verkoper probeert dus een groepje subverkopers op te bouwen en van elke verkoop in de 'downline' krijgt de oorspronkelijke verkoper - de 'sponsor' - dan een provisie in de vorm van een percentage.

Verkopers met een voldoende grote downline hoeven na enige tijd zelf niet meer te werken, want hun provisies overstijgen hun uitgaven. Dat is tenminste het idee.

Concentratie bitcoins

Bij bitcoin verloopt het rijk wordenu op vergelijkbare manier. Meer dan de helft van alle bitcoins op de wereld is namelijk in handen van een beperkt aantal eigenaren. De precieze verdeling is onduidelijk, maar het gaat volgens schattingen om tussen een paar honderd en een paar duizend individuen en organisaties.

De precieze aantallen zijn niet vast te stellen, want zelfs insiders niet kunnen vaststellen welke personen er achter welke 'bitcoin-adressen' schuilen. (Dat maakt toezicht ook erg lastig).

Zeker is dat de eerste 10 bitcoin-eigenaren met gemak multi-miljonair zijn geworden.

Degenen die later hebben gekocht, hebben navenant minder geprofiteerd en komen misschien tot een paar ton. Degenen die de munt pas dit jaar hebben gekocht, hebben pas een stijging van ongeveer 100 procent achter de rug.

Verdere stijging van bitcoin is afhankelijk van het aan boord trekken van nog meer 'gelovers'.

Als dat niet met argumenten kan, dan maar weer die grafiekjes tonen met hockeystick-lijnen en de skeptici voor rotte vis uitmaken.

Steeds meer cryptomunten

Het multilevel marketing business model dat hier werkzaam is, verklaart ook waarom er steeds meer cryptomunten bij komen: steeds meer goudzoekers starten namelijk hun eigen munt in de hoop om aan de top van hun eigen pyramide te kunnen staan.

Sommige start-ups zoeken al niet eens meer naar investeerders, maar geven hun eigen munt uit, een zg Initial Coin Offering (ICO).

Inmiddels is de totale waarde van alle bitcoins niet meer dan de helft van de waarde van alle cryptomunten.

Tenslotte is er nog geen oplossing voor de vraag hoe de miljonairs onder de bitcoin-eigenaren (waarschijnlijk de eerste 100) ooit van hun bitcoins afkomen en deze kunnen inwisselen voor normaal geld. Als dat gaat gebeuren, kan de koers lange tijd onder druk komen te staan.

Argumenten achter prijsstijging deugen geen van alle

Met dit verhaal zeg ik niet dat de stijging van bitcoin voorbij is. Ik stel alleen vast dat letterlijk alle argumenten waarom bitcoin zou moeten stijgen, niet deugen.

Dat de koers intussen toch stijgt, is voor beleggers niet van belang. Je kunt geen geld verdienen door te speculeren met iets waarvan je niet kan zien wat de stijging of daling veroorzaakt.

Zelfs 6 jaar na het ontstaan van bitcoin is bijvoorbeeld nog steeds niet duidelijk wie bitcoin in de wereld heeft gebracht. Er zijn krachten achter de schermen aan het werk waar niemand zicht op heeft en er is geen begin van officieel toezicht.

Om het simpel te houden: je kunt de toppen en de dalen niet timen.

Als sommigen winst realiseren doordat ze op het juiste moment verkopen, dan hebben ze gewoon geluk.

Maar geluk is geen strategie. Sommigen mensen winnen nu eenmaal de loterij.

Loterijwinnaars die niet met geld kunnen omgaan, raken het meestal weer kwijt.

Conclusie: Als serieuze belegging is bitcoin totaal ongeschikt.

Maar wat kun je wel met bitcoin?

Met dit verhaal zeg ik niet dat niemand iets met bitcoin moet doen. Bitcoin is ontworpen als een betaalsysteem en als het succesvol wordt, en daar is iets voor te zeggen, dan is het in die capaciteit.

Bitcoin brengt ons wat mij betreft 2 positieve dingen:

1. De onderliggende technologie, de blockchain-technogie, heeft een veel grotere bekendheid gekregen. Voor het blockchain-principe zie ik een werkelijk gigantisch potentieel, dat op dit moment nog zo goed als onbenut is.

2. Ondernemers kunnen een groot aantal diensten verlenen rondom bitcoin, en die komen mogelijk voor investering in aanmerking.

Daarbij kan wellicht het beste worden uitgegaan van bitcoin als betaal- of transactiesysteem, aangezien het in die hoedanigheid een blijvertje is.

Te denken valt aan businessmodellen als:

. een online uitgiftepunt

. brokering

. een bedrijf dat de echtheid van bitcoins controleert.

. een bitcoin portemonnee

. bitcoin exchange met een hoge mate van transparantie

. bitcoin pinpas

. bitcoin crowdfunding of P2P-lening-site.

. nieuwsvoorziening en achtergronden

. bitcoin kluis

. betalingsverwerker

Tot zo ver mijn eerste artikel over bitcoin. Mochten er later nieuwe ontwikkelingen komen, dan volgen er meer.

Stay tuned!

P.S: Ook crowdfunding is een terrein waar je als belegger mee op moet passen.

Veel hangt daar af van de kwaliteit en integriteit van het platform.

P.S 2. We hebben de Crowdfunding Gids, waarin 50 platforms worden vergeleken, tijdelijk in de aanbieding. 39,95 ipv 59,95 euro.

NB: Denkt u dat dit artikel ook voor iemand anders interessant is? Gaarne sharen! (druk op het knopje met het pijltje).

Henny van der Pluijm